Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011

Η θεραπευτική χρήση της απομόνωσης σε ψυχιατρική κλινική (part 2)


Επίσης, ο Gutheil υποστήριξε ότι η απομόνωση είναι μια ασφαλής μέθοδος θεραπευτικής διαδικασίας, όταν η χρήση της πραγματοποιείται ως μέρος θεραπευτικού προγράμματος που βασίζεται στο σεβασμό του ασθενούς και συνοδεύεται από τη συνεχή επιστημονική εκτίμηση της κατάστασής του.

Σε αρκετές μορφές ψυχωσικής διαταραχής παρουσιάζεται μια υπερευαισθησία στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και ο ασθενής είναι δύσκολο να ανεχθεί ακόμη και τα κοινωνικά ερεθίσματα από επικοινωνιακή συναλλαγή, που λαμβάνει μέσα στο περιβάλλον μιας μονάδας. Η εκδήλωση της δυσκολίας ανοχής των ερεθισμάτων από το περιβάλλον εμφανίζεται με αύξηση του επιπέδου ανησυχίας και σύγχυσης.

Για παράδειγμα, ένας ασθενής σε φάση μανίας μπορεί σταδιακά να παρουσιάσει μια αυξανόμενα επιθετική συμπεριφορά ως αντίδραση στα ερεθίσματα που έχει προσλάβει από τις δραστηριότητες της μονάδας και τα οποία έχει αντιληφθεί ως κατακλυσμιαία. Σε αυτή την περίπτωση, η μείωση των αισθητηριακών ερεθισμάτων, με την απομάκρυνση του ασθενούς από την κοινωνική αλληλεπίδραση της μονάδας, που προφανώς τον δυσκολεύει και τον κάνει να αισθάνεται ανεπάρκεια και ματαίωση, επιτυγχάνεται με τη χρήση της απομόνωσης. Η νοσηλεία εκεί αναμένεται να τον βοηθήσει στην ανάκτηση της ικανότητας ανοχής των αισθητηριακών ερεθισμάτων του περιβάλλοντος.

Η ανάγκη διασφάλισης του θεραπευτικού περιβάλλοντος μέσα σε μια ψυχιατρική κλινική αποτελεί σημαντικό θέμα, που συνδέεται άμεσα με τη χρήση της απομόνωσης. Η έννοια «θεραπευτικό περιβάλλον» αναφέρεται σ’ ένα περιβάλλον που είναι ασφαλές και επικεντρωμένο στη θεραπεία και την προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών και του προσωπικού.

Τη θεραπευτική σημασία της απομόνωσης για την προστασία του ίδιου του ασθενούς από τραυματισμό αλλά και των άλλων μελών της μονάδας (ασθενείς και προσωπικό) την αναγνώρισαν αρκετοί επαγγελματίες ψυχικής υγείας που μελέτησαν το θέμα της απομόνωσης.

Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα της θεραπείας με τη χρήση της απομόνωσης είναι η επίτευξη από τον ασθενή της διατήρησης του ελέγχου της επιθετικής συμπεριφοράς του, η οποία αποδεικνύεται με την ικανότητα ανοχής στη ματαίωση, τον έλεγχο των παρορμήσεων και τη συνέπειά του στις συμφωνίες με τους θεραπευτές του. Ιδιαίτερη σημασία στη θεραπευτική αυτή διαδικασία έχει το γεγονός ότι το προσωπικό μπορεί να εξασφαλίσει έναν εξωτερικό έλεγχο στη διάρκεια της χρήσης της, μέχρι ο ασθενής να μπορεί να κινητοποιήσει τις δικές του εσωτερικές δυνάμεις αυτοελέγχου.

Ακόμη, η θεραπευτική χρήση της απομόνωσης υποστηρίχθηκε ως μέρος μιας διαδικασίας διόρθωσης των λανθασμένων προτύπων που έχουν πάρει οι ασθενείς από τους γονείς τους και τα οποία δεν τους βοήθησαν στην ανάπτυξη ενός ώριμου αυτοελέγχου.

Μερικοί συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η απομόνωση είναι μια θεραπευτική παρέμβαση που εφαρμόζεται από πολλές ψυχιατρικές μονάδες και διατυπώνουν την άποψη ότι μπορεί να χρησιμοποιείται σε ασθενείς με βίαιη συμπεριφορά μόνο ως τελευταία επιλογή, αφού πρώτα έχουν εφαρμοστεί λιγότερο περιοριστικές θεραπευτικές παρεμβάσεις. Μέσα σε αυτές τις παρεμβάσεις περιλαμβάνονται δεξιότητες λεκτικής επικοινωνίας, προτάσεις και δραστηριότητες κοινωνικοποίησης και ψυχαγωγίας ως παρεμβάσεις πρόληψης της βίαιης συμπεριφοράς. Επίσης, αναφέρουν την εισαγωγή σε απομόνωση ως μια μορφή διαλείμματος (time out) που δεν διαρκεί πάνω από 5–10 min, για να αποκτήσει ο ασθενής τον έλεγχο της συμπεριφοράς του.

Μερικοί συγγραφείς, ενώ διατηρούν επιφυλακτική στάση για τη χρήση της απομόνωσης αναφορικά με την ηθική και τη νομική της διάσταση, αναγνωρίζουν ωστόσο την αποτελεσματικότητά της, θεωρώντας την ως μια σημαντική διαδικασία για την αντιμετώπιση των επιθετικών και βίαιων ασθενών.

Η χρήση της απομόνωσης θεωρείται από κάποιους συγγραφείς ως αναγκαστική εντατική φροντίδα, που ανταποκρίνεται στην ενδεχόμενη διαπροσωπική ή ενδοψυχική επείγουσα κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο ασθενής. Στη διάρκεια αυτής της εντατικής φροντίδας μπορεί να εγκατασταθεί μια «σχέση εμπιστοσύνης», που είναι ενδεχομένως πιο δύσκολο να δημιουργηθεί στη γεμάτη με δραστηριότητα και ερεθίσματα ανοικτή ψυχιατρική μονάδα.

Οι Mann et al, σε μια προοπτική μελέτη, διερεύνησαν τη στάση 50 ασθενών αναφορικά με την εμπειρία της απομόνωσης. Αφού ανέλυσαν τα δεδομένα από τις απόψεις των ασθενών, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το δωμάτιο απομόνωσης μπορεί να αποτελέσει για τους ασθενείς ένα ασφαλές περιβάλλον θεραπείας, λόγω της συνεχούς παρακολούθησής τους από το προσωπικό.

O Cashin, κατά τη διενέργεια βιβλιογραφικής ανασκόπησης, βρήκε ότι υπάρχουν εξαιρετικά λίγες μελέτες που διερεύνησαν την αποτελεσματικότητα της χρήσης του δωματίου απομόνωσης. Σε έρευνα που διεξήγαγε  στη συνέχεια διαπίστωσε ότι οι ψυχιατρικές μονάδες που χρησιμοποιούσαν το δωμάτιο απομόνωσης διευθέτησαν αποτελεσματικότερα περιστατικά με ασθενείς που εκδήλωσαν βίαιη και εκτός ελέγχου συμπεριφορά.

ΑΠΟΨΕΙΣ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΠΟΥ ΑΜΦΙΣΒΗΤΟΥΝ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΩΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Τη χρήση του δωματίου απομόνωσης δεν τη θεωρούν όλοι οι συγγραφείς θεραπευτική διαδικασία. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά της ή αντιτίθενται σθεναρά στη χρήση της.

Μερικοί συγγραφείς, εξετάζοντας τη χρήση της απομόνωσης από την ηθική πλευρά, τη θεώρησαν τιμωρητική και προκλητική διαδικασία, που παραβιάζει τα βασικά δικαιώματα της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας των ασθενών.

Η Pilette περιέγραψε την απομόνωση ως ένα τυραννικό υπόλειμμα από το παρελθόν, που χρησιμοποιήθηκε για να τιμωρήσει τους ανήσυχους, ανεπιθύμητους ασθενείς. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι η εφαρμογή της απομόνωσης είναι ένα επιβαλλόμενο ψυχικό τραύμα για έναν ασθενή. Αλλά και εκείνοι που προσέγγισαν την απομόνωση από φιλοσοφική και θεωρητική άποψη, υποστήριξαν ότι η χρήση της έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές της πολιτικής «της ανοικτής πόρτας» (open-door policy) των ψυχιατρικών θεραπευτικών μονάδων.

Οι Kozub και Skidmore υποστήριξαν ότι η απομόνωση δεν έχει θεραπευτική διάσταση και η ύπαρξή της σε μια ψυχιατρική μονάδα παρακινεί το προσωπικό να τη χρησιμοποιήσει, με ανάλογες συνέπειες στους ασθενείς.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής των ασθενών στην απομόνωση παρατηρήθηκε ότι αρκετοί από αυτούς βιώνουν παραισθήσεις, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η αισθητηριακή αποστέρηση περισσότερο τροφοδοτεί την παθολογία του ασθενούς παρά τον ανακουφίζει.

Οι Lion et a διατύπωσαν την άποψη ότι η απομόνωση είναι επιβλαβής για τους περισσότερους ασθενείς, ιδιαίτερα για τους ψυχωσικούς, αφού προωθεί την αυτιστικού τύπου συμπεριφορά.

Οι Outlaw και Lowery δήλωσαν ότι η απομόνωση ενδεχομένως να έχει ενισχυτική επίδραση στη βιαιότητα των ασθενών και διατύπωσαν την αντίθεσή τους αναφορικά με τη χρήση της για την προστασία του θεραπευτικού περιβάλλοντος. Ωστόσο, δεν θεώρησαν ότι αντενδείκνυται σε όλες τις περιπτώσεις.

Ο Chamberlin υποστήριξε ότι η «θεραπευτική» χρήση της απομόνωσης είναι ένας ήπιος ευφημισμός για μια εξαιρετικά εξευτελιστική για τον ασθενή πρακτική, που στις φυλακές ονομάζεται με περισσότερη ακρίβεια ως «μοναχική φυλάκιση».

Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι η απομόνωση μπορεί να μην είναι αναγκαία στις περισσότερες περιπτώσεις, εάν το νοσηλευτικό προσωπικό είναι έμπειρο, επαρκές αριθμητικά και εκπαιδευμένο να χειριστεί τους βίαιους ασθενείς με την κατάλληλη ανθρώπινη αλληλεπίδραση.

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ

Όπως συμβαίνει σε κάθε μορφή θεραπείας, έτσι και για τη θεραπευτική χρήση της απομόνωσης υπάρχουν ενδείξεις και αντενδείξεις. Στην αναφορά της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας, ως τρόποι ελέγχου της βίαιης συμπεριφοράς των ασθενών με ψυχική νόσο αναφέρονται οι εξής:

•Τεχνικές λεκτικής επικοινωνίας, που βοηθούν στην αποκλιμάκωση της επιθετικής συμπεριφοράς

• Η χορήγηση φαρμάκων

• Η χρήση της απομόνωσης.

Προτείνεται μάλιστα στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας να τη χρησιμοποιούν, όταν η εφαρμογή τεχνικών επικοινωνίας σε συνδυασμό με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής εκτιμηθεί ότι αποδεικνύονται αναποτελεσματικές.

Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θα πρέπει ορθολογιστικά να εξετάζουν τις κλινικές ενδείξεις σε κάθε περιστατικό και η απόφασή τους για χρήση της απομόνωσης να μην εξαρτάται μόνο από αυστηρούς κανονισμούς ή άλλου τύπου ρυθμίσεις.

Ακόμη, η Aμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία αναφέρει ότι –ιδιαίτερα σε κάποιες περιπτώσεις– είναι προτιμότερη η χρήση της απομόνωσης από την επαναλαμβανόμενη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής με νευροληπτικά. Στην περίπτωση ενός ασθενούς με παρανοϊκού τύπου σχιζοφρένεια, η χρήση ή μη του δωματίου απομόνωσης εφαρμόζεται εκτιμώντας πάντοτε τις εκάστοτε ανάγκες του ασθενούς, παρά το γεγονός ότι η χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής αποτελεί πρώτης εκλογής θεραπεία. Σε μια άλλη περίπτωση ασθενούς σε μανία, που βρίσκεται ήδη στο δωμάτιο απομόνωσης, πιθανόν να απαιτηθεί χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής με νευροληπτικά σε μειωμένες δόσεις, επειδή τα αισθητηριακά ερεθίσματα έχουν ελαττωθεί. Με αυτόν τον τρόπο, η απομόνωση συμβάλλει στη μείωση της ανησυχίας του ασθενούς.

Η επιτροπή εμπειρογνωμόνων της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας όρισε τις παρακάτω πέντε ενδείξεις για τη χρήση της απομόνωσης:

– Την πρόληψη από άμεσο τραυματισμό του ίδιου του ασθενούς ή των άλλων, όταν άλλοι τρόποι μη περιοριστικοί έχουν εφαρμοστεί και δεν είναι αποτελεσματικοί.

– Την προστασία του θεραπευτικού προγράμματος και του περιβάλλοντος της κλινικής από την επιθετική ή απειλητική συμπεριφορά ενός ασθενούς.

– Την ενίσχυση μιας συνεχούς θεραπείας της συμπεριφοράς που αφορά επικίνδυνες εκδηλώσεις του ασθενούς, ως μέρος του θεραπευτικού προγράμματος.
 
- Τον περιορισμό της πληθώρας των αισθητηριακών ερεθισμάτων που μπορεί να επιφορτίσουν τον ασθενή ώστε να γίνει διεγερτικός.

– Την έκκληση του ασθενούς να εισαχθεί στην απομόνωση σε περίπτωση που ο ίδιος το επιθυμεί, αλλά και οι επαγγελματίας ψυχικής υγείας θεωρήσουν ότι θα είναι αποτελεσματική στην περίπτωσή του.

Σύμφωνα με αρκετούς συγγραφείς, η πρόληψη για άμεση βλάβη του ίδιου του ασθενούς ή των άλλων είναι η λιγότερο αμφισβητήσιμη από τις ενδείξεις που προ-αναφέρθηκαν, αν και δεν είναι πάντοτε προβλέψιμος ο ακριβής προσδιορισμός ενός άμεσου κινδύνου.

Οι Tardiff και Mattson  παρατήρησαν ότι ο κίνδυνος για αυτοκαταστροφή ή ετεροκαταστροφή αποτελεί την πρωταρχική ένδειξη για απομόνωση του ασθενούς, με σκοπό την προστασία του ίδιου και των άλλων. Μεταξύ των ενδείξεων για τη χρήση της απομόνωσης αναφέρεται η πρόληψη της καταστροφής των αντικειμένων σε μια ψυχιατρική κλινική.

Ακόμη, υποστηρίχθηκε σε αρκετές μελέτες η χρήση της απομόνωσης για την προστασία του θεραπευτικού περιβάλλοντος της κλινικής από μη κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές των ασθενών. Διατυπώθηκε επίσης η άποψη ότι η απομόνωση δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται απλά και μόνο για την ανάγκη προστασίας του θεραπευτικού περιβάλλοντος από μια διαταρακτική συμπεριφορά του ασθενούς, εστιάζοντας μόνο σ’ αυτό και υποβαθμίζοντας την ανάγκη για φροντίδα του ίδιου του διεγερτικού ασθενούς. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση, αν δηλαδή η απομόνωση χρησιμοποιείται με την ένδειξη της προστασίας του θεραπευτικού περιβάλλοντος, με δεδομένο ότι δεν μπορεί να γίνει πρόβλεψη της βίας με ακρίβεια, υπάρχει ο κίνδυνος της μη αναγκαίας απομόνωσης ασθενών οι οποίοι ενδεχομένως δεν θα είχαν γίνει ποτέ στην πράξη βίαιοι.

Από τις πιο αμφιλεγόμενες ενδείξεις της χρήσης της απομόνωσης είναι όταν αυτή εντάσσεται ως επιβεβλημένη μέθοδος σε προγράμματα θεραπείας συμπεριφοράς, τα οποία εφαρμόζονται για την αντιμετώπιση βίαιων εκδηλώσεων. Σε αυτά τα προγράμματα θεραπείας της συμπεριφοράς, η απόφαση για την έξοδο του ασθενούς από την απομόνωση δεν έχει σχέση με την κλινική του κατάσταση, αλλά εξαρτάται από ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα παραμονής σε αυτή, όπως ορίζεται στο πρόγραμμα και θεωρείται απαραίτητο να τηρηθεί με ακρίβεια.

Η ανεπαρκής ωρίμανση της προσωπικότητας των ασθενών αναφορικά με τον αυτοέλεγχό τους, η οποία εκδηλώνεται με παρορμητικές συμπεριφορές, θεωρήθηκε ως πιθανή ένδειξη για απομόνωση.

Στις περιπτώσεις εκείνες όπου η πληθώρα των αισθητηριακών ερεθισμάτων εντείνει τη διέγερση του ασθενούς, υποστηρίχθηκε ότι ενδείκνυται η χρήση της απομόνωσης για την ελάττωσή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον έλεγχο της διέγερσης του ασθενούς στο βαθμό που αυτή εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες που φορτίζουν τα αισθητήριά του.

Οι Whaley και Ramirez υποστήριξαν ότι, όταν ο ίδιος ο ασθενής εκφράσει την επιθυμία να εισαχθεί στο δωμάτιο απομόνωσης, θα ήταν καλό να εισακούεται. Ο Simon, στο βιβλίο του “Psychiatry and the law”, αναφερόμενος στις ενδείξεις για τη χρήση του δωματίου απομόνωσης, εκφράζει την άποψη ότι η έκκληση ενός ασθενούς για απομόνωση μπορεί να βοηθήσει στην αδυναμία ελέγχου των παρορμήσεων, να μειώσει την απειλητική επικοινωνία του με τους άλλους, καθώς επίσης να ελαττώσει την απειλητική εμπειρία των αναδρομών (“fl ash backs”) και της πληθώρας ερεθισμάτων. Ωστόσο, συμπληρώνει, οι «χειριστικοί» ασθενείς μπορεί να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν την απομόνωση για διάφορους λόγους, όπως για να αποφύγουν τις δραστηριότητες της κλινικής και το θεραπευτικό πρόγραμμα, ακόμη και για να δοκιμάσουν την ικανότητα του προσωπικού να επιλύει προβλήματα. Επισημαίνει λοιπόν ότι οι εκκλήσεις των ασθενών, ως ένδειξη για απομόνωση, επιβάλλεται να εξετάζονται κατά περίπτωση, έχοντας ως κριτήριο για μια τέτοια απόφαση το επιδιωκόμενο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ

Παράλληλα με τις ενδείξεις για τη χρήση του δωματίου απομόνωσης υπάρχουν και περιπτώσεις όπου αυτή αντενδείκνυται. Ο Simon αναφέρει ότι είναι καλό να αποφεύγεται η χρήση της απομόνωσης σε ασθενείς με εξαιρετικά ασταθή κλινική και σωματική κατάσταση, όπου απαιτείται συνεχής και άμεση παρακολούθηση από το προσωπικό. Ιδιαίτερα σε ψυχιατρικές μονάδες όπου υπάρχει μια σημαντική απόσταση του δωματίου απομόνωσης από το γραφείο των νοσηλευτών, χρειάζεται προσεκτική εκτίμηση της κατάστασης του ασθενούς πριν από την είσοδό του στην απομόνωση. Η χρήση της απομόνωσης αντενδείκνυται σε ασθενείς με delirium ή άνοια, από τους οποίους δεν είναι ανεκτή η μείωση των αισθητηριακών ερεθισμάτων, καθώς επίσης σε ασθενείς με εγκεφαλοπάθεια, λόγω του κινδύνου επιδείνωσης της κατάστασής τους από τη μείωση των αισθητηριακών ερεθισμάτων.

Σε περιπτώσεις ασθενών με έκδηλη αυτοκαταστροφική διάθεση ή αυτοακρωτηριασμένων δεν θα πρέπει να γίνεται χρήση της απομόνωσης, αλλά να εφαρμόζεται απαραίτητα η συνεχής και άμεση παρακολούθησή τους από το προσωπικό. Όταν μάλιστα η αυτοκτονική διάθεση εκφράζεται με βίαιες αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές, όπως η πλήξη της κεφαλής τους στον τοίχο ή η προσπάθεια εξόρυξης των οφθαλμών τους, τότε ως μέτρο προστασίας –εκτός της άμεσης και συνεχούς παρακολούθησης από το προσωπικό– μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο σωματικός περιορισμός.

Η χρήση της απομόνωσης για τιμωρία του ασθενούς ή για ευκολία του προσωπικού αντενδείκνυται απόλυτα.  Όταν ο ασθενής αρνείται να λάβει φαρμακευτική αγωγή ή να συμμετάσχει στο θεραπευτικό πρόγραμμα, η χρήση της απομόνωσης αντενδείκνυται γιατί λαμβάνει τιμωρητικό χαρακτήρα ή ακόμη και γιατί ο ασθενής μπορεί να βιώσει τη στέρηση της ελευθερίας του στο να επιλέγει ό,τι έχει σχέση με τη θεραπεία του.

Η απλή έκφραση αγενούς συμπεριφοράς δεν αποτελεί από μόνη της δικαιολογημένη αιτία απομόνωσης. Αναφορικά όμως με ασθενείς για τους οποίους το προσωπικό γνωρίζει καλά από προηγούμενες νοσηλείες ότι η εκδήλωση λεκτικά επιθετικής ή γενικά δύσκολης συμπεριφοράς αποτελεί πρώιμη ένδειξη για την πραγματοποίηση στη συνέχεια βίαιων εκδηλώσεων, μπορεί να επιλεγεί η απομόνωσή τους προκειμένου να προληφθεί η απώλεια ελέγχου της συμπεριφοράς τους.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Στις ψυχιατρικές μονάδες, στο θεραπευτικό πλαίσιο συμπεριλαμβάνεται και η ευαίσθητη διαδικασία της απομόνωσης. Όπως διαπιστώνεται από τη μελέτη της βιβλιογραφίας, ως μέθοδος θεραπείας των ψυχικά ασθενών εγείρει ηθικά, νομικά και επιστημονικά θέματα, που για δεκαετίες έχουν απασχολήσει τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και γι’ αυτό η μέθοδος τελεί διαρκώς υπό αμφισβήτηση.

Οι περισσότερες από τις υπάρχουσες μελέτες αναφέρονται στους λόγους που οδήγησαν σε χρήση της απομόνωσης και λιγότερες είναι εκείνες που ασχολήθηκαν με την αναζήτηση των θεραπευτικών διαστάσεών της. Οι κυριότερες αιτίες απομόνωσης σε ψυχιατρικό περιβάλλον ήταν η διέγερση και η βίαιη και διαταρακτική συμπεριφορά των ασθενών. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε μερικές περιπτώσεις αναφέρονται ως αιτίες χρήσης της ο μικρός αριθμός προσωπικού, καθώς και η διατάραξη του θεραπευτικού περιβάλλοντος της κλινικής, γεγονός που αποκαλύπτει πως η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται μόνο για το θεραπευτικό όφελος του ασθενούς, αλλά και για την εξυπηρέτηση άλλων σκοπών. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, αν και αναγνωρίζουν ότι η απομόνωση αποτελεί επώδυνη συναισθηματική εμπειρία για τους ασθενείς, θεωρούν αναγκαία την ύπαρξή της μέσα στην ψυχιατρική μονάδα. Συμφωνούν επίσης ότι θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο στην περίπτωση  που η εφαρμογή άλλων θεραπευτικών μεθόδων αποδείχθηκε αναποτελεσματική. Σημαντική θεραπευτική επίδραση βρέθηκε ότι έχει η απομόνωση σε ασθενείς στους οποίους ήταν αναγκαία η μείωση των αισθητηριακών ερεθισμάτων, που τους προκαλούσαν ανησυχία και τους δυσκόλευαν στις διαπροσωπικές τους σχέσεις μέσα στη μονάδα. Εξίσου αποτελεσματική αποδείχθηκε σε επιθετικούς ασθενείς, αφού προστάτευσε τόσο τους ίδιους όσο και τους άλλους από βίαιες εκδηλώσεις. Η εφαρμογή της σε ασθενείς που παρουσιάζουν εκτός ελέγχου συμπεριφορά προστατεύει την αυτοεκτίμηση και την αξιοπρέπειά τους και συμβάλλει στην αποφυγή του αισθήματος μειονεκτικότητας εξαιτίας των ακραίων εκδηλώσεών τους ενώπιον των συνασθενών τους.

Συχνά λοιπόν οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας ακροβατούν στην κόψη του ξυραφιού, στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν μια ισορροπία ανάμεσα στην αναγκαιότητα της θεραπευτικής χρήσης της απομόνωσης και στο δικαίωμα των ασθενών να νοσηλεύονται σε ένα όσο το δυνατόν λιγότερο περιοριστικό περιβάλλον. Στις περισσότερες μελέτες, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας επισημαίνουν την ανεπάρκεια της εκπαίδευσής τους στη διαχείριση βίαιων και εκτός ελέγχου ασθενών, καθώς και την έλλειψη «συναισθηματικής εκπαίδευσης» που να τους προετοιμάζει για δύσκολες συναισθηματικές καταστάσεις, όπως η απομόνωση ενός ασθενούς.

Μεγάλη σημασία δόθηκε από τους περισσότερους συγγραφείς στην αναγκαιότητα επαναληπτικής εκπαίδευσης αναφορικά με τη διαδικασία της απομόνωσης ενός ασθενούς με τη μορφή «ασκήσεων ετοιμότητας» για την πρακτική εφαρμογή της, ώστε όταν είναι απαραίτητη η χρήση της να ακολουθούνται οι κατάλληλες κλινικές κατευθυντήριες γραμμές. Παράλληλα, κοινό αίτημα των περισσοτέρων επαγγελματιών είναι η διαμόρφωση πιο συγκεκριμένων κανόνων που να ορίζουν και να εξασφαλίζουν τη θεραπευτική της χρήση. Μελλοντικές έρευνες, που θα ήταν προσανατολισμένες σε αυτή την κατεύθυνση, θα βοηθούσαν πολύ με τη διερεύνηση της θεραπευτικής της διάστασης και την αποσαφήνιση του αν μπορεί από μόνη της να λειτουργεί θεραπευτικά ή αν αποτελεί επικουρική θεραπευτική διαδικασία.

Χρειάζεται επίσης να οριστεί στην ψυχική υγεία η έννοια της θεραπείας, από τη στιγμή που παρουσιάζει κάποιες ιδιαιτερότητες λόγω της φύσης των ψυχικών διαταραχών. Εάν αυτή οριστεί με σαφήνεια, τότε ενδεχομένως να μπορούν να προσδιοριστούν με περισσότερη ακρίβεια οι θεραπευτικές ιδιότητες του δωματίου  απομόνωσης για τους νοσηλευόμενους ψυχικά ασθενείς.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Wells DA. The use of seclusion on a university hospital psychiatric floor. Arch Gen Psychiatry 1972

2. McCoy SM, Carritson S. Seclusion, the process of intervening. J Psychosoc Nurs Mental Health Serv 1983

3. Palazzolo J, Favre P, Vittini P, Bougerol T. Restraint and seclusion in psychiatry: review and prospect. Encephale 2001

4. Pinel P. Treatise on mental alienation 1806. In: Goshen CE (ed) Documentary history of psychiatry. Vision Press, London, 1967

5. Davis A. The ethics of behaviour control: The nurses as double agent. Issue Ment Health Nurs 1978

6. Gutheil TG, Daly M. Clinical considerations in seclusion room de sign. Hosp Commun Psychiatry 1980

7. Sallah D. Points of view. Nurs Stand 1992

8. Mason T. Seclusion theory reviewed–a benevolent or malevolent intervention? Med Sci Law 1993

9. Muir-Cochrane E. An investigation into nurses’ perceptions of se clud ing patients on closed psychiatric wards. J Adv Nurs 1996

10. Wadeson H, Carpenter WT. Impact of the seclusion room experience. J Nerv Mental Dis 1976

11. Binder RL. The use of seclusion on an inpatient crisis intervention unit. Hosp Commun Psychiatry 1979

12. Tardiff K. Emergency control measures for psychiatric inpatients. J Nerv Mental Dis 1981

13. Phillip P, Nasr S. Seclusion and restraint and prediction of violence. Am J Psychiatry 1983

14. Soliday SM. A comparison of patient and staff attitude towards se clusion. J Nerv Mental Dis 1985

15. Plutchik R, Karasu T, Conte H, Siegel B, Jerrett I. Toward a rationale for the seclusion process. J Nerv Mental Dis 1978

16. Baxter E, Hale C, Hafner RJ. Use of seclusion in a psychiatric intensive unit. Austr Clin Rev 1989

17. Angold A. Seclusion. Br J Psychiatry 1989

18. Campbell W, Shepherd H, Falconer F. The use of seclusion. Nurs Times 1982

19. Mattson MR, Sacks MH. Seclusion: uses and complications. Am J Psychiatry 1978

20. Thompson P. The use of seclusion in hospitals in the Newcastle area. Br J Psychiatry 1986

21. Fitzgerald RG, Long I. Seclusion in the treatment and management of severely manic and depressed patients. Perspect Psychiatr Care 1973

22. Gutheil TG. Observations on the theoretical bases for seclusion of the psychiatric inpatient. Am J Psychiatry 1978

23. Oldham JM, Russakof LM, Psusnofsky L. Seclusion: patterns and milieu. J Nerv Mental Dis 1983

24. Rosen H, DiGiacomo J. The role of physical restraint in the treatment of psychiatric illness. J Clin Psychiatry 1978

25. Devine BA. Therapeutic milieu/milieu therapy: an overview. J Psy chiatr Nurs 1981

26. Whaley MS, Ramirez LF. The use of seclusion rooms and physical restraints in the treatment of psychiatric patients. J Psychiatr Nurs Mental Health Serv 1980

27. Sollof PH, Gutheil TG, Wexter SM. Seclusion and restraint: A review and update. Hosp Commun Psychiatry 1985

28. Kilgalen RK. The effective use of seclusion. J Psychiatr Nurs Mental Health Serv 1977

29. Stuart GW, Laraia MT. Principle and practice of psychiatric nursing. 6th ed. Mosby, USA, 1998

30. Sollof PH, Turner SM. Patterns of seclusion: A prospective study. J Nerv Mental Dis 1981

31. Gair DS. Limited-setting and seclusion in the psychiatric hospital. Psychiatr Opin 1980

32. Grigson LW. Beyond patient management: the therapeutic use of seclusion and restraints. Perspect Psychiatr Care 1984

33. Redmond FC. Study on the use of seclusion. Qual Rev Bull 1980

34. Myer S. A last resort measure. Perspect Psychiatr Care 1990

35. Κirkpatrick A, Feldman P. Is anyone out there listening? Official inquires into psychiatric hospitals, Part 2. Hosp Health Serv Rev 1983

36. Miller R. Seclusion: a last sanctuary? Nurs Stand 1992

37. Schwab PJ, Lahmeyer CB. The uses of seclusion on a general hospital psychiatric unit. J Clin Psychiatry 1979

38. Mann LS, Wise TN, Shay L. A prospective study of psychiatric pa tients’ attitudes towards the seclusion room experience. Gen Hosp Psychiatry 1993

39. Cashin A. Seclusion: The quest to determine effectiveness. J Psycho soc Nurs 1996

40. APA Task Force Report 22. Seclusion and restraint: the psychiatric uses. Washington, DC, APA, 1985

52. Sullivan D, Wallis M, Lloyd C. Effects of patient-focused care on seclusion in a psychiatric intensive care unit. Int J Ther Rehabil 2004

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου