Εγκυμοσύνη και τοκετός (part 3)

Φυλλικό οξύ : Απαραίτητο για κάθε εγκυμοσύνη

Το φυλλικό οξύ είναι μια συνθετική μορφή του φολικού, μιας βιταμίνης που βρίσκεται φυσιολογικά σε ορισμένα τρόφιμα. Είναι μια πολύτιμη θρεπτική ουσία και ακόμα περισσότερο, όταν σκέφτεστε να μείνετε έγκυος.

Ένα πολύ σημαντικό μέρος της ανάπτυξης πραγματοποιείται τις πρώτες βδομάδες της εγκυμοσύνης. Εάν προγραμματίζετε να μείνετε έγκυος, επισκεφτείτε τον γιατρό σας, για να σας χορηγήσει συνταγή για συμπληρώματα φυλλικού οξέος. Η λήψη τους μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή σοβαρών γενετικών ανωμαλιών. Πράγματι η Αμερικανική Υπηρεσία Δημόσιας Υγείας συνιστά σε όλες τις γυναίκες που βρίσκονται σε ηλικία τεκνοποίησης και επιθυμούν να συλλάβουν να καταναλώνουν 400 μικρογραμμάρια φυλικκού οξέος καθημερινά ώς μέσο μείωσης του κινδύνου μιας εγκυμοσύνης με παθήσεις του νευρικού σωλήνα (NTDs), όπως είναι η δισχιδής ράχη. Έαν είχατε στο παρελθόν μια εγκυμοσύνη που οδήγησε σε έμβρυο με πάθηση NTD, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μιας παρόμοιας κατάστασης έως και 70%, εάν παίρνετε 400 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος ημερησίως ξεκινώντας την καθημερινή δόση σας 3 μήνες πρίν την σύλληψη και συνεχίζοντας μέχρι και το πρώτο τρίμμηνο της κύησης.

Το φυλλικό οξύ είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την λειτουργία των κυττάρων καθώς και για την σύνθεση του DNA - της δομικής μονάδας του γενετικού κώδικα. Φυλλικό οξύ θα βρείτε στα εσπεριδοειδή, στα φασόλια, στα καρύδια, στους σπόρους, στο συκώτι αλλά και στα σκούρα πράσινα φυλλώση λαχανικά, όπως το σπανάκι. Για να πάρετε όμως τη συνιστώμενη δόση φυλλικού οξέος, θα χρειαστείτε συμπληρώματα.

Αλάτι

Στο παρελθόν οι έγκυες φρόντιζαν να περιορίζουν την ποσότητα αλατιού που θα κατανάλωναν. Οι νέες έρευνες συνιστούν το αντίθετο. Κατά τις τελευταίες βδομάδες της εγκυμοσύνης σχεδόν όλες οι γυναίκες παρουσιάζουν οίδημα (πρήξιμο) στους αστραγάλους, στα πόδια, στα δάχτυλα ή στο πρόσωπο. Αυτή είναι μια φυσιολογική απάντηση στα υψηλά επίπεδα των οιστρογόνων που κυλοφορούν στο σώμα σας. Ο σημαντικός περιορσμός του αλατιού, για να υποχωρήσει το οίδημα, θα έχει ώς αποτέλεσμα τη συγκράτηση νατρίου και νερού, γεγονός που επιδεινώνει το οίδημα.

Αν έχετε υψηλή πίεση αίματος (υπέρταση) ή παρουσιάσετε επιπλοκές αργότερα κατά την εγκυμοσύνη, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει να περιορίσετε την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε νάτριο και επιτραπέζιο αλάτι.

Τεχνητά γλυκαντικά

Στα ράφια των σούπερ μάρκετ υπάρχουν περισσότερες από 1500 τροφές με τεχνητά γλυκαντικά. Αυτέ περιλαμβάνουν τσίχλες, αναψυκτικά, γλυκά, ανάμικτα ποτά, ζελέ και καραμέλες. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει σύσταση υπέρ ή κατά της χρήσης των τεχνητών γλαυκαντικών, οι έγκυες γυναίκες θα ήταν φρόνιμο να περιορίσουν την ποσότητα στην διατροφή τους. Καταναλώστε τέτοιου είδους προιόντα με μέτρο.  

Έξυπνα πρόχειρα γεύματα


Παρακάτω ακολουθούν παραδείγματα έξυπνων και πρόχειρων γευμάτων :

Τραγανά:

• Ωμά λαχανικά
• Παξιμάδια ολικής άλεσης

Γλυκά

• Φρέσκα φρούτα
• Αποξηραμένα φρούτα
• Γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά
• Μικρά κέικ με χαμηλά λιπαρά

Υγρά

• Παγωμένο ή αεριούχο εμφιαλωμένο νερό
• Χυμοί φρούτων με ανθρακικό
• Γάλα με φρούτα στο μπλέντερ
• Χυμοί λαχανικών

Θρεπτικά

•  Μικρά κέικ ή ψωμάκια με φρούτα
• Δημητριακά με γιαούρτι
• Σούπες λαχανικών
• Σάντουιτς με τόννο

Καφείνη

Η καφείνη είναι μια ουσία που περιλαμβάνεται στο ανθρώπινο διαιτολόγιο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Υπάρχει στον καφέ, στο τσάι, στη σοκολάτα και στο κακάο. Η καφείνη προστίθεται συχνά σε αναψυκτικά και σε διάφορα φάρμακα, όπως σε χάπια για πονοκέφαλο και κρυολόγημα καθώς και για αλλεργία.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση καφείνης (200 χιλιοστογραμμάρια την ημέρα) δεν έχει αρνητικές επιπτώσεις κατά την εγκυμοσύνη. Αν καταναλωθεί όμως σε μεγάλες ποσότητες (500 χιλιοστογραμμάρια την ημέρα ή και περισσότερο), η καφείνη αυξάνει το χρόνο που μένει το μωρό σας ξύπνιο και σε εγρήγορση, οπότε μπορεί να προκαλέσει μείωση του βάρους του και της περιμέτρου του κεφαλιού του.

Ο καφές είναι η συνηθέστερη πηγή καφείνης. Δεν πρέπει να πίνετε περισσότερο από 2 με 3 φλιτζάνια την ημέρα. Μην υποθέσετε ότι το τσάι από βότανα θεωρείται ασφαλές. Επειδή γνωρίζουμε λίγα πράγματα για τα βότανα και την επίδρασή τους στην εγκυμοσύνη, καλό είναι να το αποφεύγετε.

Απαραίτητες θρεπτικές ουσίες κατά την κύηση

Περισσότερες από 50 θρεπτικές ουσίες είναι απαραίτητες, για να έχετε καλή υγεία, όταν είστε έγκυος. Παρακάτω υπάρχει μια περίληψη των πιο σημαντικών θρεπτικών ουσιών για σας και το μωρό σας.

Θρεπτικές ουσίες	Γιατί χρειάζονται	Οι καλύτερες πηγές
Πρωτείνες	Είναι τα κύρια δομικά συστατικά για τα κύτταρα του μωρού σας. Παρέχουν αποθέματα που θα χρειαστείτε για τον τοκετό και την γέννηση.	Αυγά, άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρια, τυρί, γάλα, ξερά μπιζέλια, φασίολια.
Υδατάνθρακες	Παρέχουν ενέργεια για σας και το μωρό σας. Επιτρέπουν στις πρωτείνες να χρησιμοποιηθούν για την αύξηση των ιστών.	Ψωμί ολικής άλεσης. Δημητριακά και φρούτα, λαχανικά, ρύζι, ζυμαρικά, πατάτες.
Λίπη	Παρέχουν ενέργεια μακράς διάρκειας για την ανάπτυξη. Ιδιαιτέρως απαραίτητα για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού σας.	Άπαχο κρέας, ψάρια, πουλερικά, καρύδια, σπόροι, φυστικοβούτυρο, λάδια, μαργαρίνη.
Υγρά	Βοηθούν την αύξηση του όγκου των υγρών, εμποδίζουν την δυσκοιλιότητα και την ξηρότητα του δέρματος.	Νερό εμφιαλωμένο ή βρύσης, σούπες, χυμοί.
Βιταμίνη Α	Είναι απαραίτητη για υγιές δέρμα, καλή όραση, και αύξηση των οστών.	Γλυκοπατάτες, καρότα, λαχανικά με σκουροπράσινα φύλλα, πεπόνια, βερίκοκα
Βιταμίνη C	Βοηθάει στο σχηματισμό γερών ούλων, δοντιών, και οστών του μωρού σας. Διατηρεί τους ιστούς σε άριστη κατάσταση, βελτιώνει την απορρόφηση σιδήρου.	Εσπεριδοειδή, μπρόκολα, ντομάτες, πιπεριές, μούρα, πεπόνια, πατάτες με φλούδα.
Φυλλικό οξύ	Βοηθάει στον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιριών και αιμοσφαιρίνης. Στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης μπορεί να εμποδίσει γεννετικές ανωμαλίες.	Λάχανα με φύλλα σκουροπράσινα, ξερά μπιζέλια, φασόλια, ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά, εσπεριδοειδή, μπανάνες
Ασβέστιο	Βοηθάει στο σχηματισμό γερών οστών και δοντιών	Γάλα, τυρί, γιαούρτι, λάχανο, σαρδέλες, μπρόκολα και ξερά φασόλια.

Εγκυμοσύνη και τοκετός (part 2)

Εγκυμοσύνη και διατροφή

Η καταλληλότερη περίοδος, για να αρχίσετε να σκέφτεστε για μια σωστή διατροφή είναι πριν αποφασίσετε να μείνετε έγκυος. Τότε μπορείτε να είστε σίγουεη ότι το μωρό σας θα πάρει όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες από την στιγμή της σύλληψης. Στην πραγματικότητα οι βελτιώσεις που θα κάνετε τώρα στο διαιτολόγιό σας μπορεί να είναι ευεργετικές για όλη την οικογένεια.

Διατροφικοί παράγοντες κινδύνου

Αν έχετε ιστορικό καλών διατροφικών συνηθειών, αρχίζετε την εγκυμοσύνη σας με άριστες ποσότητες όλων των θρεπτικών ουσιών που απαιτούνται για την καταπληκτική αύξηση και ανάπτυξη του μωρού σας. Εντούτοις μια προυπάρχουσα κατάσταση που περιλαμβάνει μακροχρόνιες δίαιτες, παραλείψεις γευμάτων ή νηστείες ή διατροφή με περιορισμένη ποικιλία τροφών μπορεί να θέσει σε διατροφικό κίνδυνο τόσο εσάς όσο και το μωρό σας. Άλλοι παράγοντες που σας θέτουν σε αυξημένο κίνδυνο για πλημμελή διατροφή είναι το κάπνισμα, η χρήση αλκοόλ, ή η χρήση ναρκωτικών, αν έχετε δίδυμη ή πολύδυμη εγκυμοσύνη και να είστε σημαντικά ελλειποβαρής ή υπέρβαρη κατά το χρόνο σύλληψης.

Οι εξαιρετικά πλημμελείς διαιτητικές συνήθειες πριν ή κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να σας βλάψουν όπως και το μωρό σας. Αν παίρνετε με την διατροφή πολύ λίγες θερμίδες ή θρεπτικές ουσίες, η κυτταρική ανάπτυξη μπορεί να είναι μικρότερη απο την ιδανική και το μωρό σας μπορεί να γεννηθεί λιποβαρές. Τα λιποβαρή μωρά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για άμεσα και μακροχρόνια προβλήματα υγείας.

Κατα τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης, ίσως πριν ακόμα να γνωρίζετε ότι είστε έγκυος, σχηματίζονται τα περισσότερα απο τα κύρια όργανα του εμβρύου. Γι' αυτό θεωρείται πολύ σημαντικό να κάνετε τις σωστές διατροφικές συνήθειες μέρος της απόφασής σας να αρχίσετε μια καινούργια ζωή.

Αύξηση βάρους

Η εγκυμοσύνη είναι η μοναδική περίοδος της ζωής σας κατά την οποία θα πρέπει να επιτρέψετε στον εαυτό σας να πάρει βάρος. Η αύξηση όμως του βάρους κατα την εγκυμοσύνη δε σημαίνει ότι πρέπει να παχύνεε ή να τρώτε ανεξέλεγκτα. Το βάρος σας αυξάνει για διάφορους φυσικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένου του βάρους του παιδιού που θα γεννήσετε.

Με την πάροδο του χρόνου οι απόψεις για την ιδανική αύξηση του βάρους κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης διίστανται. Πριν από 20 ή 30 χρόνια επικρατούσε η άποψη ότι η απόκτηση ελαχίστου βάρους ήταν το καλύτερο για το μωρό και την μητέρα. Σήμερα η έρευνα έχει αποδείξει ότι οι γυναίκες που έχουν φυσιολογικό βάρος κατα την στιγμή της σύλληψης έχουν τις υγιέστερες εγκυμοσύνες και τα υγιέστερα μωρά, αν πάρουν βάρος 12 με 17 κιλά.

Ο γιατρός σας θα υπολογίσει το σωστό βάρος που θα πρέπει να πάρετε κατά την διάρκεια της εκγυμοσύνης. Οι ατομικές υποδείξεις ποικίλλουν και βασίζονται σε παράγοντες, οι οποίοι περιλαμβάνουν το βάρος που είχατε πριν από την εγκυμοσύνη, το ιατρικό σας ιστορικό, την υγεία σας και την υγεία του αναπτυσσόμενου μωρού σας.

Το πόσο βάρος θα παίρνετε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης σας καθορίζει εν μέρει το βάρος του μωρού σας. Ένα φυσιολογικό βάρος γέννησης είναι σημαντικό για καλή υγεία του μωρού σας. Το επιθυμητό βάρος για ένα τελειόμηνο νεογνό είναι μεταξύ 3,5 και 4,5 κιλά. Το μωρά πουγεννιούνται με το βάρος αυτό έχουν :

• Μικρότερη συχνότητα βρεφικού θανάτου.
• Λιγότερες πνευματικές και σωματικές αναπηρίες
• Πιο γρήγορη σωματική και πνευματική ανάπτυξη απ' ότι μικρότερα μωρά                  

Προσπαθείστε να έχετε μια αργή και σταθερή αύξηση του βάρους σας, αλλά να θυμάστε ότι οι γυναίκες παίρνουν βάρος με διαφορετικό ρυθμό η καθεμία. Παρακάτω αναφέρονται μερικές γενικές οδηγίες για την αύξηση του βάρους :

• Πρώτο τρίμηνο : 0,5 με 1,5 κιλό τον μήνα
• Δεύτερο τρίμηνο : 0,25 με 0,60 κιλά την εβδομάδα
• Τρίτο τρίμηνο : 0,60 με 0,5 κιλά την εβδομάδα

Θερμιδικές ανάγκες

Το αναπτυσσόμενο έμβρυό σας εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις θερμίδες που του παρέχετε μέσω αυτών που τρώτε και πίνετε. Η ανάγκη αυτή δεν σημαίνει ότι πρέπει να τρώτε υπερβολικά, αλλά μπορεί να χρειαστεί να τρώτε συχνότερα. Στην πραγματικότητα μερικά από τα ενοχλήματα του πρώτου τριμήνου της εγκυμοσύνης - το αίσθημα της πείνας, η ναυτία ή ο εμμετός- συχνά ανακουφίζονται με τα μικρά και συχνά γεύματα.Αν αισθάνεστε πιο άνετα με το πρόχειρο φαγητό, πρέπει να τρώτε μικρότερα γεύματα, για να αποφύγετε το περιττό βάρος.

Κατά το πρώτο τρόμηνο της εγκυμοσύνης σας πρέπει να παίρνετε 200 επιπλέον θερμίδες την ημέρα από τη φυσιολογική πρόσληψη, για να καλύψετε τις ανάγκες που προκύπτουν  από τη συνιστωμένη αύξηση του βάρους σας κατά 0,5 με 1 κιλό το μήνα. Είναι σημαντικό οι θερμίδες αυτές να προέρχονται από τροφές οι οποίες προσφέρουν τις θρεπτικότερες ουσίες για εσάς και το έμβρυό σας. Δεν θα θέλατε το μωρό σας να μεγαλώνει με τσίπς, αναψυκτικά και fast food. Το σώμα σας θα σας δώσει σημάδια ότι χρειάζεστε επιπλέον θερμίδες, αλλά και 200 παραπάνω δεν είναι μεγάλη αύξηση. Για παράδειγμα μια φέτα ψωμιού ολικής  άλεσης, ένα ποτήρι αποβουτηρωμένου γάλακτος και λίγο κρέας θα σας δώσουν 200 περίπου θερμίδες παραπάνω.

Κατά το δέυτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης σας θα χρειαστείτε συνολικά 300 με 500 επιπλέον θερμίδες την ημέρα, πέραν της φυσιολογικής σας δίαιτας. Όσο πιο δραστήρια είστε, τόσο περισσότερες θερμίδες χρειάζεστε. Παρ΄ όλη αυτή την ανάγκηγια περισσότερες θερμίδες δε χρειάζεται να πιέζετε τον εαυτό σας να τρώτε περισσότερο, αφού φυσιολογικά η όρεξη σας καθοδηγεί σχεδόν πάντα στην πρόσληψη επαρκών θερμίδων.

Επιλογές τροφών

Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης σας δε χρειάζεται να κρατάτε ημερολόγιο ή να αναλύετε κάθε γεύμα, χρειάζεται όμως να προσέξετε κάποιες βασικές οδηγίες. Το να τρέφεστε συστηματικά με ποικιλία τροφίμων είναι ο καλύτερος τρόπος, για να παραμείνετε υγιής.

Προσπαθήστε να τρώτε τα παρακάτω είδη και ποσότητες τροφίμων σε καθημερινή βάση :

• Σιτηρά: 6 -11 μερίδες. Τα σιτηρά - δημητριακά, ψωμί, ρύζι και ζυμαρικά είναι πλούσια σε σύνθετους, γεμάτους ενέργεια υδατάνθρακες θρεπτικές ουσίες καθώς και ίνες. Σε συνδυασμό με φρούτα και λαχανικά τα σιτηρά πρέπει να αποτελούν τη βάση του διαιτολογίου σας.
• Λαχανικά : Τουλάχιστον 3 μερίδες. Τα λαχανικά είναι χαμηλά σε θερμίδες και περιέχουν ίνες, βιταμίνες και μέταλλα.   
• Φρούτα : Το λιγότερο 2 μερίδες. Τα φρέσκα φρούτα έχουν ελάχιστες θερμίδες και περιέχουν ευεργετικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα.
• Γαλακτοκομικά προιόντα: 2-3 μερίδες. Το γάλα, το γιαούρτι και το υρί αποτελούν εξαιρετικές πηγές ασβεστίου και βιαμίνης D, οι οποίες βοηθούν το σώμα σας να απορροφήσει το ασβέστιο. Παρέχουν επίσης τις απαραίτητες πρωτείνες για την αναάπτυξη και τη συντήρηση των ιστών του σώματος. Προτιμήστε γαλακτοκομικά προιόντα μικρής περιεκτικότητας σε λιπαρά.
• Πουλερικά, θαλασσινά και κρέας : Όχι παραπάνω από 3 μερίδες. Οι τροφές αυτές είναι πλούσιες σε πηγές πρωτεινών με βιταμίνη Β, σίδηρο και ψευδάργυρο. Επιλέξτε άπαχο κρέας και πουλερικά, για να μειώσετε λίπος και χοληστερίνη.
• Όσπρια : Συχνά. Τα όσπρια - φασόλια, αρακάς και φακές- είναι χαμηλά σε λιπαρά και χωρίς ίχνος χοληστερίνης και αποτελούν την καλύτερη πηγή πρωτειών καθώς και ινών.
• Λίπη και γλυκά : Λιτά. Τα λίπη και η ζάχαρη περιέχουν θερμίδες που εύκολα μπορούν να υπερβούν τις ανάγκες σας έχοντας έτσι ώς αποτέλεσμα την υπερβολική αύξηση βάρους.

Δίαιτα για χορτοφάγους

Αν είστε χορτοφάγος, μπορείτε να συνεχίσετε τη χορτοφαγική σας διατροφή σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και πάλι να αποκτήσετε ένα υγιές μωρό, αλλά πρέπει να σχεδιάζετε τα γεύματα με μεγαλύτερη προσοχή. Καταγράφετε τις καθημερινές τροφές. Αν περιλαμβάνετε στο διαιτολόγιό σας ψάρι, γάλα, και αβγά, θα είναι πιο εύκολο να ισσοροπήσετε την ποσότητα των θρεπτικών ουσιών που παίρνετε. Να τρώτε απλώς μια μεγάλη ποικιλία τροφών κάθε μέρα και να συμπεριλαμβάνετε 2 επιπλέον μερίδες λαχανικών πλούσιες σε σίδηρο.

Πρόχειρα γεύματα (snacks)

Τα υγιεινά πρόχειρα γεύματα είναι ο ιδανικός τρόπος, για να προσθέσετε τις απαραίττητες κατά την εγκυμοσύνη επιπλέον θερμίδες και θρεπτικές ουσίες. Τα σωστά προγραμματισμέν σνακ θα σας δώσουν ό,τι χρειάζεστε σε περίπτωση που δεν μπορείτε να έχετε ένα κανονικό γεύμα. Στα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης σας τα συχνά μικρά γεύματα και σνακ μπορεί να σας βοηθήσουν να ελέγξετε τις ναυτίες. Τις τελευταίες βδομάδες η πίεση του μωρού μπορεί να σας εμποδίζει να τρώτε την ποσότητα φαγητού που άλλες στιγμές θα τρώγατε ευχάριστα.

Συμπληρώματα βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων

Η έγκυος γυναίκα χρειάζεται γενικά περισσότερες βιταμίνες και περισσοτερα μεταλλικά στοιχεία από ότι η μη έγκυος. Σύμφων με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας η έγκυος που διατρέφεταιμε ένα σωστό ισορροπημένο διαιτολόγιο δε χρειάζεται τέτοια συμπληρώματα. Οι περισσότερες έγκυες γυναίκες όμως δεν μπορούν να προσλάβουν αρκετές τροφές πλούσιες σε σίδηρο και φυλλικό οξύ, για να καλύψουν τις ανάγκες τους, ενώ κάποιες δεν θέλουν ή δεν μπορούν να φάνε τροφές πλούσιες σε αδβέστιο για να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες ανάγκες για το μεταλλικό αυτό στοιχείο. Τα πολυβιταμινούχα σκευάσματα που περιέχουν φυλλικό οξύ βοηθούν στην πρόληψη γενετικών ανωμαλιών, αλλά και σας καθησυχάζουν ότι παίρνετε τις απαραίτητες βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία στο καθημερινό σας διαιτολόγιο.

Εγκυμοσύνη και τοκετός (part 1)

Η εγκυμοσύνη είναι μια από τις μοναδικές περιόδους στη ζωή των περισσότερων γυναικών. Καθώς προσμένουν τη γέννηση του παιδιού τους, πολλές γυναίκες τρέφονται σωστότερα, γυμνάζονται περισσότερο και γενικά δίνουν μεγάλη προσοχή στην υγεία τους από πρίν. Παρόλο που η χρονική περίοδος των 9 μηνών μπορεί να είναι μικρή, εάν η εγκυμοσύνη αποδειχθεί δύσκολη ή αβέβαιη, τότε φαίνεται ατελείωτη.

Ευτυχώς ποτέ δεν ήταν καλύτερες οι συθνήκες για την απόκτηση ενός μωρού απ΄ότι στην εποχή μας. Η εγκυμοσύνη πάντα θα ενέχει κινδύνους για την μητέρα και το παιδί, αλλά η εξέλιξη της ιατρικής μας έχει διδάξει πώς να ελαχιστοποιούμε τα αναπόφευκτα προβλήματα. Με ιδιαίτερη φροντίδα και τακτικές επισκέψεις στο γιατρό σας πιθανότατα εσείς και το μωρό σας θα είστε δυνατοί και υγιείς.

Προετοιμασία για την εγκυμοσύνη

Πρίν επιχειρήσετε να μείνετε έγκυος, επισκεφτείτε τον γιατρό σας για μια πλήρη κλινική (σωματική) εξέταση. Αυτό είναι σημαντικό, γιατί πολλές καταστάσεις, οι οποίες αρχικά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα, μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές στην εγκυμοσύνη. Ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, οι όγκοι της πυέλου και η αναιμία είναι μερικές  μόνο από τις καταστάσεις που μπορούν να διαπιστωθούν έυκολα κατά την προσεκτική κλινική εξέταση.

Αν ο γιατρός σας ανακαλύψει κάποιο πρόβλημα υγείας, τις περισσότερες φορές αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορείτε να αποκτήσετε παιδί. Πριν όμως αποφασίσετε να μείνετε έγκυος, πρέπει η νόσος σας να είναι υπο έλεγχο. Μερικές έγκυες γυναίκες με χρόνια νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, μπορεί να αντιμετωπιστούν καλύτερα απο ένα μαιευτήρα που είναι ειδικευμένος στις εγκυμοσύνες υψηλού επιπέδου.

Πριν κυοφορήσετε, είναι η κατάλληλη στιγμή, για να ζητήσετε πληροφορίες από τον γιατρό σας πάνω σε θέματα γενετικής και να συζητήσετε τυχόν ανησυχίες σας. Μπορεί στην οικογένειά σας να υπάρχει κάποια ειδική νόσος ή γενετική ανωμαλία. Ή μπορεί να είστε μεγαλύτερη των 35 ετών, να θέλετε να μείνετε για πρώτη φορά έγκυος και να ανησυχείτε για την πιθανότητα να αποκτήσετε παιδί με σύνδρομο Down ή άλλη γενετική ανωμαλία. Ή αν σε προηγούμενη εγκυμοσύνη παρουσιάσατε κάποιο πρόβλημα, όπως αποβολή, πρόωρο τοκετό, ή παθολογική ανάπτυξη του εμβρύου, και να ανησυχείτε για ενδεχόμενη επανεμφάνιση του ίδιου προβλήματος, μία ειλικρινής συζήτηση με έναν ειδικό μπορεί να σας προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες για τις πιθανότητες που έχετε να κάνετε ένα υγιές παιδί. 

Το πιο πιθανό είναι ότι ο μαιευτήρας σας θα σας χορηγήσει συνταγή για λήψη φυλλικού οξέως. Οι γυναίκες που βρίσκονται στην ομάδα υψηλού κινδύνου, πρέπει να παίρνουν φυλλικό οξύ τουλάχιστον 1 μήνα πρίν από τη σύλληψη και να εξακολουθούν να το παίρνουν κατά την διάρκεια των τριών πρώτων μηνών της εγκυμοσύνης. Έχει αποδιχθεί ότι το φυλλικό οξύ αποτρέπει την εμφάνιση γεννετικών ανωμαλιών ιδιαίτερα στο πρώτο σταδιο ανάπτυξης του εμβρύου (παθήσεις νευρικού σωλήνα).

Πριν σταματήσετε την αντισύλληψη, θα ήταν επίσης φρόνιμο να εξετάσετε τον τρόπο ζωή σας. Αν είστε υπέρβαρη και θέλετε να χάσετε βάρος, κάντε το πρίν μείνετε έγκυος. Η εγκυμοσύνη δεν είναι περίοδος να αρχίσετε δίαιτα. Αν είστε καπνίστρια, κόψτε το κάπνισμα. Οι γυναίκες που καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη έχουν την τάση να κάνουν ελλειποβαρή μωρά, και τα μωρά αυτά μπορεί να εμφανίσουν αναπτυξιακά προβλήματα. Επιπλέον οι καπνίστριες παρουσιάζουν μεγαλύτερη συχνότητα αποβολών και γέννησης νεκρών εμβρύων.

Μην χρησιμοποίησετε αλκοόλ ή ναρκωτικές ουσίες κατά την εγκυμοσύνη. Αν παίρνετε φάρμακα με ή χωρίς συνταγή, ρωτήστε τον γιατρό σας αν μπορείτε να τα συνεχίσετε, πρίν και αφού μείνετε έγκυος.

Προγεννητική φροντίδα

Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που μπορείτα νακάνετε για σας και το μωρό σας είναι να ζητήσετε προγεννητικό έλεγχο, αμέσως μόλις υποπτευθείτε ότι είστε έγκυος. Τη στιγμή που οι γυναίκες κλεινουν ραντεβού με ένα μαιευτήρα γνωρίζουν ήδη ότι είναι έγκυες - έχουν κάνει όλα τα συμπτώματα και το τέστ εγκυμοσύνης που έκαναν στο σπίτι βγήκε θετικό. Αν δεν έχει πειβεβαιωθεί η εγκυμοσύνη σας με ένα τέστ, μπορείτε να κάνετε ένα στο ιατρείο του γιατρού σας. Οι περισσότεροι γιατροί συμβουλεύουν ό,τι αμέσως μόλις χάσετε μια περίοδο, ειδικά όταν προσπαθείτε να συλλάβετε, να ζητήσετε προγεννητικό έλεγχο. Μην περιμένετε περισσότερο απο 2 μήνες το αργότερο.

Κατά την πρώτη επίσκεψή σας θα σας ζητηθεί να συπμληρώσετε λεπτομερώς ένα έντυπο για την υγεία σας. Ο γιατρός σας θα σας κάνει επίσης ερωτήσεις για το οικογενειακό σας ιστορικό και η συνολική σας υγεία και να προσδιορίσει αν υπάρχουν προυπάρχουσες καταστάσεις που μπορεί να σας δημιουργήσουν προβλήματαή όπου χρειάζεται ειδικά μέτρα κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Είναι σημαντικό να προσδιοριστεί η ημερομηνία σύλληψή σας, γι αυτό ο γιατρός σας θα κάνει ερωτήσεις για το ιστορικό του εμμηνορρησιακού σας κύκλου, για να προσπαθήσει να προσδιορίσει το πότε θα γεννηθεί το μωρό. Αυτό φυσικά γίνετε κατά προσέγγιση. Τα περισσότερα μωρά δεν γεννιούνται ακριβώς την ημερομηνία που λέει ο γιατρός. Είναι απόλυτα φυσιολογικό το παιδί να γεννηθεί 2 εβδομάδες πρίν, ή 2 εβδομάδες μετά την αναμενόμενη ημέρα.

Μετά την λήψη του ιατρικού ιστορικού σας, ο γιατρός θα σας κάνει μια φυσική γυναικολογική εξέταση. Τυπικά μετά την πρωτη επίσκεψη συνήθως δεν θα ξαναγίνει γυναικολογική έξέταση παρά μόνο κατά τις τελευταίες εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Τότε γίνεται, για να προσδιοριστεί αν επίκειται τοκετός.  Η εξέτσαση αίματος και ουρων γίνετε κατά την πρώτη επίσκεψη. Η επίσκεψη συνήθως ολοκληρώνεται με συζήτηση για την εγκυμοσύνη, συμβουλές για την διατροφή, για την αύξηση του βάρους, την άσκηση καθώς και για την ενημέρωση για πιθανές επιπλοκές, όπως είναι η κολπική αιμορραγία. Οι περισσότεροι γιατροί βλέπουν τις εγκυμονούσες κάθε 4 με 6 εβδομάδες τους πρώτους 7 μήνες, μία με δύο φορές τον 8ο μήνα, και μετά κάθε εβδομάδα.

Μετά την αρχική επίσκεψη οι τακτικές -προγραμματισμένες επισκέψεις σας αρχίζουν με τον προσδιορισμό του βάρους και της αρτηριακής πίεσης καθώς επίσης και με εξέταση ούρων. Ο γιατρός σας θα θέλει επίσης να έχετε κάποια προβλήματα. Μετά από 10-12 περίπου εβδομάδες κυοφορίας ένα συναρπαστικό σημείο της επίσκεψής σας θα είναι, όταν θα ακούστε τους καρδιακούς παλμούς του μωρού σας, οι οποίοι ανιχνεύονται με μια συσκευή Doppler. Ο γιατρός θα ψηλαφίσει επίσης την κοιλιά σας, για να δεί αν το μωρό μεγαλώνει σωστά.

 Τέστ εγκυμοσύνης

Ο συντομότερος τρόπος, για να μάθετε σίγουρα να είστε έγκυος, είναι να κάνετε ένα τέστ εγκυμοσύνης. Το γονιμοποιημένο ωάριο την τέταρτη μέρα της ηλικίας του αρχίζει να εκκρίνει μια ορμόνη, η οποία ονομάζεται ανθρώπινη χορειακή γοναδοτροπίνη (HCG).  Η ορμόνη αυτή διασπείρεται μέσα στους ιστούς του σώματος και αρχικά μπορεί να ανιχνευτεί στο αίμα και λίγο αργότερα στα ούρα.

Οι περισσότερες σοκιμασίες (τέστ) εγκυμοσύνης γίνονται με ένα δείγμα ούρων που είναι πιο .ευκολο να λειφθεί από ό,τι ένα δείγμα αίματος. Πολλοί τύποι δοκιμασιών (τέστ) ούρων χρησιμοποιούνται, για να ανιχνευθεί η παρουσία της HCG. Τα περισσότερα τέστ εξαρτώνται από την αντίδραση μεταξύ της HCG και ενός αντι - HCG αντισώματος. Στη συνέχεια μια δεύτερη αντίδραση χρειάζεται, για να καθοριστεί αν έλαβε χώρα η πρώτη αντίδραση. Συχνά αυτή είναι μια αλλαγή χρώματος.

Τα περισσότερα τέστ εγκυμοσύνης είναι εύκολα στην χρήση και σχετικά ακριβή, αν ακολουθήσετε πιστά τις οδηγίες. Συνήθως περιέχουν ένα διάλυμα, το οποίο αναμειγνύεται με ούρα μέσα σε ένα δοκιμαστικό σωλήνα για μερικά δευτερόλεπτα. Μετά από κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο προσδιορίζεται σε λίγα μόνο λεπτά, η αλλαγή χρώματος στον σωλήνα υποδειλώνει εγκυμοσύνη. Σε άλλα τέστ σχηματίζεται ένας σκοτεινός δακτύλιος, αν είστε έγκυος.

Πόσο ακριβή είναι τα τέστ εγκυμοσύνης;

να έχετε στο νου σας τέστ εγκυμοσύνης, είτε γίνει στο σπίτι είτε στο γραφείο του γιατρού, θα είναι πιο ακριβές, αν χρησιμοποιήσετε τα πρώτα πρωινά ούρα της ημέρας. Επιπλέον, η ακρίβειά του εξαρτάται από το πότε θα κάνετε το τέστ καθώς και από το πόσο πιστά θα ακολουθήσετε τις οδηγίες. Εαν η δοκιμασία της εγκυμοσύνης γίνει την πρώτη ημέρα της καθυστέρησής σας, τότε το τέστ έχει περίπου 90% πιθανότητες ακρίβειας. Μεγαλύτερη ακρίβεια, περίπου στο 97%, θα έχετε, αν περιμένετε μια εβδομάδα μετά την αναμενόμενη έμμηνο ρύση σας.

Επίσης οι δοκιμασίες εγκυμοσύνης, ιδιαίτερα όταν γίνονται τις πρώτες ημέρες της εγκυμοσύνης, μπορεί να δείξουν ότι δεν είστε έγκυος, ενώ εσείς είστε.Αυτό συμβαίνει γιατί τις πρώτες ημέρες της εγκυμοσύνης τα επίπεδα της HCG είναι χαμηλά και μπορεί να μην είναι ανιχνέυσιμα. Για το λόγο αυτό τα αρνητικά αποτελέσματα από οποιαδήποτε δοκιμασία εγκυμοσύνης είναι λιγότερα αξιόπιστα από ότι ένα θετικό αποτέλεσμα.

Αν το αποτέλεσμα του τέστ είναι αρνητικό, αλλά εσείς έχετε συμπτώματα και σημεία εγκυμοσύνης, επαναλάβετε την δοκιμασία ή συμβουλευτείται τον γιατρό σας. Αν το αποτέλεσμα είναι θετικό, επισκεφτείτε τον γιατρό σας για επιβεβαίωση και προγεννητικό έλεγχο. Ο γιατρός θα σας πάρει δείγμα αίματος για την διεξαγωγή HCG τέστ.

  Βιβλιογραφία

 Mayo clinic, τόμος 2ος, 2008